GL003: De Aziatische Visapuzzel

29 juni 2016

Een intermezzo van het front. We zijn sinds een week in Athene, Griekenland, en blijven nog minstens een week. We zijn gezond en de motoren ook, hoewel ze er niet zo uitzien omdat ze het doelwit zijn van een paar dozijn Atheense duiven en stinkende zwerfkatten.

Ik zal nog over de rit naar Athene schijven maar wilde je het volgende niet onthouden. Één reden voor de langzame updates van deze website is dat we er achter de schermen hard aan werken om ervoor te zorgen dat de reis zelf slaagt. Zoals ik geschreven heb, hebben we veel tijd maar niet onbeperkt tijd. Dat zorgt ervoor dat het een uitdaging is om Europa richting oosten te verlaten. Als je denkt dat onze reis gewoon een hele lange vakantie is waarbij we gewoon kunnen blijven rijden en ons ontspannen als we geen zin meer hebben, dan heb je het fout. We zijn niet in Zuid-Amerika. Als je van Europa via de zuidelijke route door Azië rijdt dan begint het gecompliceerd te worden als in ‘ingewikkelder dan nodig’. Ik zal het even uitleggen. En als het de bedoeling was dat je op tijd op je werk zou zijn, ga dan nu en lees het later.

Onze voorkeursroute is:

Zwitserland naar ~~Griekenland~~ Tzatzikistan
Turkije
~~Georgië en Armenië~~
Iran*
Turkmenistan*
Oezbekistan*
Kirgizië*
~~Tajikistan~~
China*
Nepal
India*
Burma/Myanmar*
de rest van Zuidoost-Azië

De landen met een ster zijn die voor welke een visum moet worden aangevraagd bij een ambassade of consulaat (dit is van toepassing op reizigers met de nederlandse nationaliteit). Dus tot Turkije ziet alles er rooskleurig uit, of niet? Niet helemaal want we moeten vooruit plannen. Veel en ver vooruit.

Hier is een grove route:

Laat me even de feiten, vereisten, uitdagingen, onzekerheden en beslissingen opsommen. Ik raad je aan om eerste een kop koffie te halen.

Eerst wat algemene dingen:

Niet alle landen hebben ambassades in alle andere landen.
Alle ambassades hebben net iets andere regels voor visa-aanvragen, bijvoorbeeld welke documenten je nodig hebt, hoe je de aanvraag moet stellen, of je je paspoort bij de ambassade moet laten of niet, of je moet bewijzen dat je financieel liquide genoeg bent, of je moet bewijzen dat je verzekerd bent, of je lid bent van de bibliotheek…
Veel ambassades verstrekken alleen een visum als je een uitnodiging (Letter Of Invitation, LOI) hebt, die je vaak alleen via een reisorganisatie kan krijgen die in dat land een officiële vergunning heeft.
Het is mogelijk om visa zonder LOI’s te krijgen, afhankelijk van je nationaliteit, maar de visumprocedure duurt bij de ambassade vaak langer en de visumduur zou korter kunnen zijn. Met andere woorden geven LOI’s je meer flexibiliteit om te plannen maar ze kosten ook wat.
De geldigheid van een visum (visa validity) betekent hoe veel tijd je hebt om het visum te gaan gebruiken. Daarna loopt het af en word je normaliter niet meer tot het land toegelaten.
De visumduur (visa validity) is de tijd die je in het land mag blijven.

Wat specifiekere dingen:

Onze toeristenvisa voor Iran hebben een geldigheid en een duur van 30 dagen. Dat betekent dat we 30 dagen de tijd hebben om in Iran te komen zodra de visa verstrekt worden. We hebben hiervoor een LOI van StanTours gebruikt om het visa in Athene te kunnen ophalen. Vanuit het planningsperspectief gezien hadden we de iraanse visa liever in Ankara opgehaald, maar het leek ons veiliger om ze in Athene op te halen omdat grote turkse steden tegenwoordig het toneel van extremistisch geweld zijn (zie Sjiieten/Soennitenconflict).
Omdat we geen toer in Turkmenistan boeken met een gids/oppasser in onze nek, kunnen we alleen transit-visa krijgen. Een transit-visum is een vergunning om door het land heen te rijden, meestal in ongeveer 5 dagen. Als die visa eenmaal uitgegeven zijn, dan kunnen de data niet meer worden veranderd.
De transit-visumprocedure voor Turkmenistan duurt 10 tot 14 dagen vanaf het moment van aanvragen. Dat betekent dat we gedurende die tijd stationair zijn of tenminste naar de ambassade moeten terugkeren om de visa op te halen.
Turkmenistan heeft en ambassade in Zwitserland maar omdat we niet wisten wanneer we precies door dit land gingen reizen hebben we besloten om de visa onderweg aan te vragen.
Een vereiste voor het verkrijgen van turkmeense transit-visa is dat we in het bezit moeten zijn van de iraanse en oezbeekse visa (voor onze route).
Turkmenistan heeft geen ambassades op onze route vanuit Zwitserland totdat we in Ankara zijn.
Daarom hebben we besloten om de LOI’s voor Oezbekistan en Iran aan te vragen terwijl we nog in Kroatië waren, zodat ze klaar zouden zijn als we in Athene zouden aankomen en we daar de visa zouden kunnen ophalen. De turkmeense visa zouden we dan in Ankara aanvragen.
We hebben de oezbeekse visa op 27 juni gekregen (één punt afgevinkt!)
Omdat de geldigheid van onze iraanse visa één maand is vanaf de verstrekking ervan, hebben we één maand om door Turkije heen te rijden. Anders zou het iraanse visum aflopen. Maar we moeten wel de 10 tot 14 dagen wachttijd voor de turkmeense visa in Ankara meerekenen. Daarom blijven er nog maar twee weken over om Turkije te doorkruisen (minstens 1900km)
We moeten niet te vroeg Iran binnenkomen omdat onze iraanse visa nog steeds geldig moeten zijn als we aan de doorkruising van Turkmenistan beginnen.
Om minder tijd in Ankara te verliezen, hebben we een tweede optie geprobeerd om de turkmeense ambassade in Genève een zogenaamde visa-autorisatiebrief te laten schrijven. Deze zou ons het recht geven om de visa direct aan de iraans-turkmeense grens te krijgen.
Meer koffie? ’tuurlijk.

En het gaat verder:

De veiligheidssituatie in Oost-Iran, Afganistan en het grootste deel van West-Pakistan is dusdanig dat we dit gebied helemaal willen vermijden. Je kan ons laf noemen, maar er zal zonder dit gebied ook genoeg avontuur zijn.
Om Nepal en later Zuidoost-Azië te bereiken is een daarom een route door de Stans zo onvermijdbaar als hij interessant en prachtig zal zijn.
Als we deze route volledig over land willen afleggen, moeten we op een gegeven moment door China. China is groot en ligt nogal ‘in de weg’.
De grens tussen India en China is sinds een grensconflict in 1962 gesloten.
In de lente van 2015 was er in Nepal een hevige aardbeving.
Er is een grensovergang tussen China en Nepal bij Zhangmu/Kodari, maar die is sinds die aarbeving gesloten. Er zijn voorspellingen dat hij weer open gaat: in maart 2016, april, mei en juni… Er is geen enkele reisorganisatie of autoriteit die nauwkeurig kan voorspellen wanneer deze grensovergang weer open gaat.
Er zijn geruchten dat er een alternatieve grensovergang is bij Gyrirong, ten westen van Kodari.
“De grens is open” kan in bureaucratentaal verschillende dingen betekenen: 1) lokaal verkeer mag eroverheen. 2) De grens is open voor internationaal toerisme en handel en 3) De grens is open voor buitenlanders met hun eigen voertuig. Het laatste is wat we nodig hebben en het is op dit moment niet zeker of we de alternatieve grensovergang bij Gyrirong dit jaar kunnen oversteken omdat er nog bureaucratische regels moeten worden opgesteld voor deze nieuwe situatie.
In China rijden is met je eigen voertuig niet zo eenvoudig. Afhankelijk van het aantal provincies dat je bereist, duurt het langer om de volgende dingen te regelen: je chinese rijbewijs, je chinese nummerbord, de vergunning om via een vastgestelde route te reizen en eventueel een vergunning voor de autonome regio Tibet (Tibet Autonomous Region, T.A.R.). Bovendien is er een verplichte gids/oppasser die je overal op je vastgestelde route begeleidt. Dit maakt het bereizen van China duur. Er zijn hoge vaste kosten per voertuig en variabele kosten zoals de gids. Die laatste zou je zomaar 100 tot 200 amerikaanse dollars per dag kunnen kosten. Je betaalt daar bovenop nog voor zijn accommodatie en zijn eten. Misschien nemen we hem gewoon mee naar de Chinees.
We willen de winter in de Himalaya vermijden (we zijn onze snowboards vergeten) en daarom moeten we ervoor zorgen dat we er niet later dan oktober doorheen rijden. Eerder is beter omdat ingesneeuwd zijn met je gids en dan gered moeten worden een serieus probleem voor je bankrekening kan worden.
Omdat het zo’n bureaucratisch gedoe is, hebben gespecialiseerde toerorganisaties ongeveer 70 dagen nodig om alles met de autoriteiten te regelen. Als we eind september een 3 weken durende transit door de meest westelijke chinese provincies Xinjiang en Tibet willen, betekent dat dat we die beslissing midden juli moeten maken. We zitten dan ergens in Ankara.
Omdat de nepalese grens niet ‘open’ is (zie boven voor de verschillende soorten van ‘open’), is het niet zeker of we de toestemming kunnen krijgen om van Kirgizië door China naar Nepal te rijden, maar we moeten binnenkort beslissen.
Van Kirgizië naar Laos rijden is een andere optie, maar die is nog duurder.
Het is gebruikelijk om de kosten van een reis door China te delen met een groep, maar dat betekent dat je met een vaste groep personen met een vast aantal geregistreerde voertuigen langs een vastgestelde route en via vastgestelde grensovergangen moet reizen. Als de groep (personen en voertuigen) niet compleet is dan is de vergunning niet geldig en kan de reis gewoonlijk niet doorgaan.
Hoewel het reizen met een groep een stuk goedkoper zou zijn en leuker dan de gids alleen te moeten vermaken, is er een groot risico. De groepsleden zullen waarschijnlijk allemaal van Europa naar China rijden en de waarschijnlijkheid dat er iets misgaat (panne, ongelukken en ziekten) is groot. Daarom hebben we helaas moeten beslissen dat we onze eigen ‘groep van twee’ gaan vormen. Dat maakt ons onafhankelijk van anderen en vice versa.
Zo, is de koffie alweer op? Gelukkig heb je een grote pot gezet.

Wat ik nog vergeten heb te zeggen:

Na de vroege geruchten over de opening van de chinees-nepalese grens in het begin van dit jaar hebben we ons originele plan om van Kirgizië door China naar Pakistan te rijden opzij geschoven. Tibet is veiliger, waarschijnlijk net zo mooi als de Karakoram Highway in Pakistan (klopt dat?) en de visa voor China zijn veel makkelijker te krijgen.
Met de huidige situatie aan de nepalese grens en de deadline voor de beslissing om door China naar Nepal te rijden, zijn we tegelijkertijd een plan aan het uitvoeren om een China-transit naar Pakistan te organiseren. Op die manier kunnen we Nepal via India bereiken.

Hier is een grove route:

Visa voor Pakistan zijn moeilijk te krijgen: uitgebreide visa-aanvraagformulieren, LOI’s, mogelijk een lange aanvraagprocedure voor toeristenvisa en het belangrijkste: je moet ze aanvragen in het land waarin je woonachtig bent. Dat laatste schijnt een ijzeren regel te zijn die voor alle pakistaanse ambassades geldt.
Dat betekent dat we onze pakistaanse visa in Zwitserland moeten aanvragen. Maar we zijn in Athene. En het zou ook lang kunnen duren in Zwitserland. En zouden ze onze paspoorten de hele tijd houden? En zelfs als we er naartoe zouden gaan is elke dag vertraging een dag die we minder lang in Turkije kunnen doorbrengen, waar we toch al niet te veel tijd hebben vanwege de geldigheid van de iraanse visa en de mogelijke wachttijd van 2 weken voor de transit-visa voor Turkmenistan. En de visa voor Pakistan zijn eigenlijk een noodplan dat niet meer nodig is als de grens tussen China en Nepal open zou gaan voor buitenlanders met hun eigen voertuig. Wanneer gaat dat dan gebeuren en hebben we genoeg tijd om te beslissen welke route we door China gaan rijden? En waar gaan we de visa voor China en India aanvragen? De overdosis caffeïne helpt nu niet echt, of wel?

We hebben blijkbaar de meest ingewikkelde visapuzzel ter wereld uitgekozen voor onze reis over land. Deze hele uitdaging lijkt veel op ingenieurswerk. Sterker nog, ik denk dan het makkelijker is om een dozijn interne clock-domeinen in een FPGA zonder onzekerheden te synchroniseren (echt).

En waar blijft Kirgizië in dit verhaal? Het visabeleid van Kirgizië is geweldig (voor EU-burgers inclusief de Britten): 60 dagen visa-vrij verblijf! Hun toerismebureau bedacht de slogan “zo veel te ontdekken”. Ik heb gehoord dat ze binnenkort met de volgende nummerbord-slogan komen: “De meest comfortabele wachtruimte in Centraal-Azië”.

Hadden we dit allemaal thuis kunnen afhandelen? Ja, maar dan zouden we verschrikkelijk gefaald hebben. Ik denk dat het niet slim is om je visa zo ver vooruit te plannen op een reis over land, ook als we even niet kijken naar de beperkte geldigheid van sommige visa. Als je tijdschema begint te schuiven, voor welke reële reden dan ook, dan schiet je in de stress omdat je zorgvuldig opgebouwde visa-kaartenhuis dan ineenstort. Dat kan overigens nu ook nog steeds gebeuren.

Na dit hele verhaal zal je waarschijnlijk denken dat het onmogelijk is om deze route te rijden. Maar wij zien licht aan het einde van de tunnel. Het is tenslotte ingenieurskunst.

Daarover later meer.